a Kàrta vu dr Ukràina mìt da Gebiater, wo Rüsslànd ànnektiart hàt, un àui mìt da Sepàràtìschtagebiater (Schtànd: 21. Februar 2022)
Dr Rüssisch-Ukràinischa Kriag (bis ìm Hornung 2022 hàt maa hàuiptsachlig vu Ukràina-Konflikt grädd, àllgmainlig Ukràina-Kriisa, Ukràina-Kriag, Kriag geega d’ Ukràina odd’r rüssisch-ukràinischer Konflikt) hàt àm Ànd Hornung 2014 ààgfànga. Àm Ààfàng ìsch’s a regionààler bewàffneter Konflikt gsìì uff dr ukràinischa Hàlbìnsel Krim.
Noh dr Ànnexioon vu dr Krim ìm 2014 sìnn wittera Eskàlàzioona gsìì: Rüsslànd hàt prorüssischa bewàffneta Miliza ìm oschtukràinischa Donbas uffbàuija, wo doo zamma mìt da reguläära rüssischa Truppa geega d’ ukràinischa Schtraitkräfta un Fräiwìlligamiliza kampft hann. Ìm Septamber 2014 hàt maa mìt dr ìnternàzionààla Hìlfa s’ Minsker Àbkumma getroffa, wo fìr dr Kriag ìn dr Oschtukràina a düürhàfta Wàffaschtìllschtànd vorgsah hàt; ìn dr Tààt ìsch ìm bäschta Fàll numma-n-a Schtàbilisiarung vum lokààla Konflikt gsìì, àwwer d’ rüssisch-sepàràtischta Sitta hàt mìt da Prowokàzioona witter gmàcht.
Noh-n-era änder riahwiga Periooda hàt Rüsslànd àb’m Summer 2021 vììla Truppa àn dr ukràinischa Granz fànga-n-àà uffbàuija, àwwer hàt jeener Ààgrìffsplààn bschtrìtta. Àb’m 24. Hornung 2022 ìsch a Ààgrìff dur d’ rüssischa Àrmee üss mehrera Rìchtunga gsìì mìt’m Ziil, d’ ukràinischa Regiarung z’ schtìrza un dur a prorüssischa Reschiim z’ ärsätza. D’ rüssischa Truppa hann àwwer schwaara Verluschta ghàà un hann sìch àlso àb Ànd März 2022 üss’m Norda un Nordoschta vu dr Ukràina z’ruckgezooga, fìr ìhra Ààgrìff üssschliasslig uff dr Oschta vum Lànd z’ konzäntriara. Ìm Süüda-n-ìsch mìt’m Groossààgrìff a Làndverbìndung zwìschem rüssischa Fäschtlànd un dr ànnektiart Krim ärschtällt worra. Ìm Summer ìsch dr rüssischa Ààgrìff , un àb Ànd Àuigscht hàt d’ ukràinischa Àrmee ìm Oschta un Süüda mìt’ma Geega-n-ààgrìff ààgfànga un hàt domìt bis ìm Oktoower 2022 groossa Gebiater z’ruckäroowert. Dr rüssischa Schtààtspresidant Wladimir Putin hàt ìm Septamber 2022 a genrààla Mobilmàchung ìm Rüsslànd ààkìndigt un hàt ìm Moneet druff groossa Taila vu dr Süüd- un Oschtukràina ànnektiart. Noh-n-em Ruckzuug üss da b’sätzta Gebiater sìnn Bewiisa fìr schwaara Kriagsverbraacha vu da rüssischa Truppa geega Ziwilìschta äntdäckt worra.
↑Roger N. McDermott: The Return of the Cold War: Ukraine, the West and Russia. Hrsg.: Michael Johns. London 2016, ISBN 978-1-138-92409-3, Brothers Disunited: Russia’s use of military power in Ukraine, S.99–129, doi:10.4324/9781315684567-5 (britisches Englisch, academia.edu).
↑A genàui Dààtum z’ gaa ìsch doo nìt sìnnvoll, wial dr Konflikt ìm Donbas làngsààm gschtììga hàt. Dàs Dàtum doo ìsch trotzdam a Zäsuur, womm’r àls Kriagsààfàng kààt bezaichna.
↑Kiews Dilemma mit den «grünen Männchen». In: Nöi Zürcher Ziitig. 14. April 2014 (Schweizer Hochdeutsch, nzz.ch [abgerufen am 16. November 2023]).
↑Amanda Coakley: Lukashenko Is Letting Putin Use Belarus to Attack Ukraine. In: Foreign Policy. 24. Februar 2022 (amerikanisches Englisch, foreignpolicy.com [abgerufen am 16. November 2023]).
↑ìn Wiissrüsslànd sìnn rüssischa Ràkeeta gschossa worra, àwwer s’ gìtt kää Bewiis d’rfìr, àss Wiissrüsslànd diräkt militäärisch àm Kriag mìtgmàcht hàt. M’r wìssa noch nìt gnàui, worumm Wiissrüsslànd nìt diräkt ìn dr Konflikt iigrìffa-n-ìsch, obwohl Rüsslànd ’s gfordert un d’ Ukràina dàs ärwàrta hàt.
↑D’ georgischa Regioon Süüdossezia ìsch ìnternàzionààl nìt àls unàbhangiger Schtààt àànärkännt. D’ Süüdossezia hàt 300 Soldààta ìn zwait Bàtàllioonskàmpgruppa ìn d’ Ukràina gsanda, wo ìm März 2022 dur Möitaräi dr Iisàtz verwaigert hann un àbgezooga worra sìnn. Dr Presidant Anatoli Bibilow ìsch ìm Àwrìl 2022 àbgwählt worra. Lüag Maximilian Hess: Restive Caucasus Sees Signs of Discontent with Putin’s War. In: Foreign Policy. 25. Mai 2022 (amerikanisches Englisch, foreignpolicy.com [abgerufen am 16. November 2023]).
↑Frederic Oberson: OSCE Special Monitoring in Ukraine. In: Anja Mihr (Hrsg.): Between Peace and Conflict in the East and the West. Studies on Transformation and Development in the OSCE Region. Springer, Bischkek 2021, ISBN 978-3-03077488-2, S.49, doi:10.1007/978-3-030-77489-9_3 (englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).